Erasmus 'Ook al wil ik opschieten, ik kan onmogelijk stilzwijgend degenen laten passeren die niets beter zijn dan ongeschoolde arbeiders maar zich ongelofelijk laten voorstaan op hun fictieve adellijke afkomst. De een herleidt zijn stamboom tot Aeneas, de ander tot Brutus, de derde tot koning Arthur. Overal zetten ze beelden en schilderijen van hun voorouders te pronk. Ze sommen hun overgrootvaders en betovergrootvaders op en kunnen oeroude achternamen noemen, maar zelf staan ze er zoŽn beetje als stomme standbeelden bij, haast levenlozer als die beelden waar ze mee te koop lopen. En toch hebben ze een volmaakt gelukkig leven dankzij die heerlijke Philautia. En dan heb je ook nog even grote idioten die tegen deze monsters opkijken alsof het goden zijn.' 1 Italo Svevo Er zijn zo onnoemelijk veel ziektekansen voor je, want niet elke minuut van je bestaan kan steriel zijn. En dan, peuter, je bent van het bloed van mensen die ik ken. Al zou de lucht die je op dit moment inademt zuiver zijn, dan was dat toch niet het geval in al die eeuwen waarin je stamboom groeide. 1a De Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen 'Leven eindigt niet met de dood. Als we sterven gaat onze eeuwige geest naar een spirituele wereld waar we verder leren in afwachting van de Opstanding en het Laatste Oordeel.' 2 Miguel de Cervantes 'Dat wil ik, en geen vals spel,' zei Sancho. 'Daar reken ik op, in de hoop dat alles letterlijk zo door u wordt gedaan, zowaar u de Ridder met het Droeve Gelaat heet.' 'Twijfel daaraan niet, Sancho,' zei Don Quichot hierop. 'Op dezelfde wijze en via dezelfde stappen als ik zojuist heb beschreven, klimmen en klommen dolende ridders op tot koningen en keizers. Ons rest slechts te bekijken welke koning van de christenen of de heidenen oorlog voert en een knappe dochter heeft; maar er zal tijd genoeg zijn om hierover na te denken, want zoals ik je heb gezegd, moet eerst elders faam worden verworven voor men naar het hof gaat. Er is nog iets anders dat geregeld moet worden: stel dat er een koning wordt gevonden met een oorlog en een knappe dochter, en dat ik ongelooflijke faam heb verworven in het hele heelal, dan nog weet ik niet hoe kan worden aangetoond dat ik van koninklijken bloede ben of zelfs maar een achterneef van een keizer; de koning zal mij zijn dochter immers niet als vrouw willen geven, eer hij zich hiervan goed heeft vergewist, al verdien ik het nog zo op grond van mijn vermaarde wapenfeiten; daarom ben ik bang door deze tekortkoming kwijt te raken wat mijn arm ruimschoots heeft verdiend. Al is het waar dat ik een edelman uit een bekend adellijk geslacht ben, met bezittingen en land en het recht bij smaad vijfhonderd halve stuivers genoegdoening te eisen, en omschrijft de geleerde die mijn geschiedenis schrijft mijn geslacht en afkomst misschien zo, dat ik in vijfde of zesde graad een nazaat van een koning blijk te zijn. Je moet namelijk weten, Sancho, dat er twee soorten families in de wereld zijn: sommige ontlenen en danken hun afkomst aan vorsten en monarchen die in de loop van de tijd langzaam maar zeker zijn afgezakt en geëindigd in een dieptepunt, als een omgekeerde piramide; andere stammen in oorsprong af van gewone mensen en klimmen steeds een trede hoger tot ze hoge heren zijn geworden; het verschil is dus dat de eerste waren wat ze niet meer zijn en de anderen zijn wat ze eerst niet waren; en ik zou tot die laatsten kunnen behoren, want als dat is uitgezocht, zou mijn oorsprong wel eens hoogstadellijk en roemrijk kunnen zijn, waarmee de koning, mijn schoonvader in spe, tevreden zou moeten zijn; zo niet, dan zal de infante in weerwil van haar vader zoveel van mij houden dat zij, al weet ze heel goed dat ik de zoon ben van een waterdrager, mij zal aanvaarden als haar heer en echtgenoot; zo niet, dan wordt het een kwestie van haar schaken en ontvoeren naar de plek die mij het meest belieft; de tijd of de dood zal een einde maken aan de toorn van haar ouders.' 2a Voltaire In Westfalen, in het kasteel van de baron van Thunder-ten-Tronckh, leefde een jongeman die van nature een zeer mild karakter had. Je kon van zijn gezicht aflezen wat er in hem omging; hij had een vrij helder verstand en was heel eenvoudig van geest. Ik denk dat hij om die reden Candide werd genoemd. De oudste bedienden in huis vermoedden dat hij een zoon was van de zuster van de baron en een brave, eerzame edelman uit de buurt, met wie de freule nooit had willen trouwen, omdat hij niet had kunnen bewijzen dat hij meer dan eenenzeventig adellijke voorvaderen had, want de rest van zijn stamboom was weggeknaagd door de tand des tijds. 2b Karl Marx De traditie van alle dode geslachten drukt als een zware last op de hersenen van de levenden. 2c

advertenties