In de Winkler Prins staat: Postumi (enkelv. postumus) heten in het Romeinse recht zowel kinderen die na de dood van de vader als die na het maken van het testament zijn geboren. Door hun geboorte werd een gemaakt testament ongeldig, wat tot vele complicaties aanleiding gaf.
8
Postumus is de overtreffende trap van posterus staat in het Woordenboek Latijn/Nederlands. Het boek vermeld twee betekenissen:
A. laatst geboren, laatst ontstaan, klassiek alleen als juridische terminus technicus nageboren (na de dood van de vader); als zelfstandig naamwoord mannelijke nakomeling.
B. laatst; tua postuma proles (Verg.). [citaat Vergilius: jouw laatste kind]. Indien Postumus [met een hoofdletter] is het een Romeinse bijnaam.
9
Op 3 juli 1999 staat dat ook te lezen op de kinderpagina Roots in de zaterdagbijlage van The Tribune,
de grootste krant van Noord-India.
10
Het Etruskische Woordenboek (Engelse versie) kent voor posterus ook een woord:
PVSTER (L. posterus [poster]-a-um, subsequent, following, next, future; in posteum, for the next day or for the future; m. pl. as subst. posterity; Compar. posterior-us, next, later; inferior, worse; n. acc. as adv. posterius, later. Superl. postremus-a-um, hindmost, last, lowest, worst. N. abl as adv. postremo,
at last; n. acc. postremum, for the last time; ad postremum, at last. Superl. postumus-a-um, the last,
last-born [esp. of children born after the father's will or death]; It. posteri, m. pl. posterity; posteria, f. general store; posteriore, adj. posterior, behind, back; Fr. postérieur, adj. posterior, subsequent, later, behind, back; m. behind, backside, rear).
11
De Winkler Prins en de Brockhaus noemen het meervoud postumi. Gedurende de Romeinse
tijd bestond Postumius alleen als familienaam. Hierover en hoe de Etrusken Rome stichtten en de consuls
de wet opschreven die de juridische term postumus verklaart, leest u verder op de volgende pagina.
N.B.
Op mijn vraag aan de Nederlandse Taalunie waarom in het woord postuum de h is vervallen - ik dacht
pas bij de spellingherziening van 1995 - kreeg ik het volgende antwoord:
"De 'h' in 'postuum' werd al in het Groene Boekje van 1954 niet meer geschreven; ook het Woordenboek
der Nederlandsche Taal (WNT, deel XII, 1949) keurt de spelling 'posthuum' af, hoewel de 'h' al in
het Latijn voorkwam. Vermoedelijk is 'posthuum' nooit officieel goed geweest, maar in eerdere
woordenlijsten kwam het woord niet voor, waardoor dat niet goed na te gaan is.
TOELICHTING
De spelling 'posthuum' is ontstaan doordat men meende dat het woord was samengesteld uit 'post'
('na') en 'humus' ('aarde') of 'humare' ('begraven'). Het woord betekent echter letterlijk
'laatstgeboren, na de dood van de vader geboren zoon', van 'postumus' ('laatste').
In 1954 heeft men in veel Latijnse en Griekse leenwoorden de 'h' laten vervallen; dit gebeurde aan
het eind van een woord ('labyrinth' werd 'labyrint'), voor een medeklinker ('anthraciet' werd
'antraciet') en na de letters 'f' en 'ch' ('diftherie' werd 'difterie'). Deze regels staan nu nog
in het Groene Boekje: Woordenlijst 3.3 t of
th.
'Postuum' valt buiten deze categorieën, hier heeft men de spelling vastgelegd die aansluit bij de
herkomst van het woord (volgens het beginsel van de etymologie:
Woordenlijst 1.3)."
